اختلال در کارکرد الکتروموتورها و الکتروپمپ‌ها میتواند به دلایل متعددی ایجاد بشود. در این مقاله تلاش کرده‌ایم شایع‌ترین دلایلی که ممکن است باعث از کار افتادن الکتروموتورها و الکتروپمپ های آب شود را جمع آوری کرده و به راهکارهای کاربردی هر کدام اشاره کنیم. این در حالی‌ست که این دستورالعملها شامل تمامی مشکلاتی که ممکن است حین کارکرد الکتروموتورها و الکتروپمپ‌ها ایجاد بشود نخواهد شد و قادر به بیان جزئیات نصب، بهرهبرداری یا نگهداری نیست؛ بدیهی‌ست که مشکلات اجتناب ناپذیری حین عملکرد محصولات، خارج از موارد ذکر شده نیز وجود خواهد داشت که در صورت مواجه با این مشکلات لازم است از افراد متخصص این حوزه کمک گرفته بشود. در ادامه برخی از مشکلات احتمالی به صورت سوال مطرح شده، علل مرتبط با هر سوال را بررسی خواهیم کرد و در نهایت به راهحلهای موجود جهت رسیدگی به این مشکلات اشاره می‌کنیم. لازم به ذکر است اکثر این موارد باید توسط متخصصین یا خود شرکت سازنده مورد بررسی قرار بگیرد.
عیبیابی در الکتروموتورها
1- علت زمانبر بودن سرعتگیری موتور چیست؟
- وجود بار زیاد میتواند باعث زمانبر شدن سرعتگیری الکتروموتور گردد. کاهش بار در این مورد راهکار مناسبی خواهد بود.
- اختلال در روتور نیز میتواند دلیل دیگری برای زمانبر شدن سرعت گیری الکتروموتور باشد. در این مورد روتور باید بازرسی و درصورت خرابی تعویض گردد.
- ممکن است تنظیمات اشتباه درایو موجب ایجاد خطای ذکر شده باشد. در این صورت می‌بایست تنظیمات بار دیگر با دقت انجام شود.
- ولتاژ کم هنگام شروع بکار موتور از دیگر علت‌های این مسأله است. به همین دلیل باید افت ولتاژ و علت آن را بررسی کرد.
2- چرا جهت چرخش موتور اشتباه است؟
- در موتورهای سه فاز توالی فاز اشتباه میتواند منجر به جهت چرخش برعکس شود. راه حل این مورد این است که سرسیم فازهای مختلف را جابجا کنیم.
- در موتورهای تک فاز سربندی اشتباه، علت اصلی برعکس بودن جهت چرخش است. راه حل این مورد بررسی سربندی و تغییر آن از روی راهنما است.
3- چرا موتور بیش از حد گرم میشود؟
- این مورد ممکن است ناشی از اضافه بار باشد که باید شناسایی و در صورت امکان بار روی موتور کاهش پیدا کند. البته این در صورتی است که بار وارده از بار نامی بیشتر باشد.
- پایین بودن ولتاژ تغذیه، روی عملکرد حرارتی الکتروموتور تاثیر می‌گذارد. لذا بررسی مقدار ولتاژ تغذیه، راه حل خوبی برای این مورد است.
- خنک کاری موتور از طریق فن پشتی و سوراخ های کاور پروانه خنک کن صورت می‌گیرد. لذا گرفتن این سوراخ‌ها موجب افزایش دمای موتور می‌گردد. در این صورت سوراخ های کاور پروانه خنک کن را تمیز کنید.
- در صورت بالا بودن دمای محیط عملکرد موتور تحت تاثیر قرار می‌گیرد. جهت حل مشکل در محیط های با دمای بالا و گرم شدن موتور می‌بایست بار روی موتور کاهش یابد.
- در موتورهای سه فاز قطع یکی از فازها منجر به دو فاز شدن موتور و افزایش دمای آن می‌گردد. در این مورد تمامی سرسیم ها را بررسی کنید و از اتصال صحیح آن ها اطمینان حاصل کنید. این خطا میتواند از طریق زمین شدن یکی از سیم پیچ ها نیز حاصل گردد که در این صورت موتور باید بازپیچی شود.
- عدل تعادل جریان سیم پیچ در موتورهای سه فاز یکی از علل افزایش دمای الکتروموتور است. در این مورد می‌بایست یکسان بودن سیم پیچ موتور و ولتاژ تغذیه بررسی شود.
- این خطا میتواند ناشی از قطعات مکانیکی به خصوص بلبرینگ باشد. در این صورت بلبرینگ باید بررسی و در صورت خرابی تعویض گردد.
4- علت صدادار بودن موتور چیست؟
- چنانچه صداهای حاصله از موتور به صورت لحظه ای و تنها زمان راه اندازی موتور ایجاد گردد، این صداها طبیعی تلقی میشود و نیاز به اقدام خاصی نیست.
- ایجاد اختلال و عیب در عایق الکتریکی سیم پیچی و اتصال کلاف‌های آن به یکدیگر موجب ایجاد صدای زیاد به همراه دود خواهد شد. در این صورت باید به سرعت منبع تغذیه قطع و به رفع مشکل اقدام کرد. این در حالی‌ست که در صورت سوختن سیم پیچی، مورد باید توسط تعمیرکاران مجاز بازپیچی شود.
- گشاد بودن کوپلینگ وصل کننده موتور به بار میتواند موجب تولید صدا و لرزش در الکترومور گردد. در این صورت موقعیت کوپلینگ و پیچهای آن باید بررسی گردد.
- صدا و نویز در الکتروموتورها میتواند ناشی از شل بودن قطعات مکانیکی نگه دارنده شامل پیچ‌ها، واشر‌ها، صفحه‌های نگه دارنده و … باشد. این موارد باید به دقت بررسی و در صورت شل بودن سفت شوند.
- یکی دیگر از علل ایجاد صدا در موتور عدم یکسان بودن فاصله هوایی بین استاتور و روتور است. در این مورد درپوشها و محل قرارگیری بلبرینگها را بررسی نمایید.
5-چرا بلبرینگ و درپو ها بیش از حد داغ هستند؟
- این مورد میتواند ناشی از شفت خمیده یا به اصلاح لنگ بودن شفت باشد. در این صورت لازم است شفت تعویض گردد.
- چنانجه بارگذاری روی بلبرینگ زیاد باشد دمای آن نیز افزایش می‌یابد. در این مورد لازم است، تراز بودن الکتروموتور در محل نصب، نیروی جانبی و انتهایی را بررسی گردد.
- شکسته شدن ساچمه‌ها یا رینگهای بلبرینگ نیز میتواند موجب گرم شدن بلبرینگ بشود. در صورت مواجه با این جریان لازم است نسبت به تعویض بلبرینگ اقدام بشود.
- هنگام استفاده از درایو در الکتروموتورها جریانی در شفت و بلبرینگ جاری شده که باعث گرم شدن بلبرینگ می‌گردد. در این مواقع استفاده از بلبرینگ‌های عایق شده راهکار مناسبی‌ست.
- از آنجایی که ممکن است موتور توسط تسمه و پولی به بار اتصال یابد، کشش بیش از حد تسمه یا نامناسب بودن اندازه پولی میتواند موجب افزایش دامی بلبرینگ شود. تنظیم مجدد کشش تسمه واستفاده از پولی با سایز مناسب راه حل مناسبی برای این مشکل است.
- نوع و مقدار گریس تأثیر زیادی در کاهش اصطکاک ساچمه‌های بلبرینگ دارد. بنابراین برای جلوگیری از افزایش دما و تخریب بلبرینگ، کیفیت و مقدار مناسب گریس را حفظ نموده و از کیفیت گریس مطمئن شوید.
6- لرزش در موتورهای الکتریکی به چه علت اتفاق می‌افتد و چگونه می‌توان آن را عیب یابی کرد؟
- در بیشتر موارد علت به وجود آمدن صدا و لرزش یکی‌ست. به عنوان مثال مشکل در سیم پیچی، کوپلینگ و قطعات مکانیکی عامل مشترک در تولید صدا و لرزش هستند. لذا راهکار در این موارد مشابه با راهکاری‌ست که در پاسخ به مشکل تولید صدا در الکتروموتور به آن اشاره شد.
- چنانچه در موتورهای القایی قفس سنجابی یک یا چند میله شکسته و یا قطع باشد با لرزش در موتور مواجه خواهیم شد. این مورد با بررسی دقیق توسط متخصص و سپس تعویض روتور برطرف می‌گردد.
- نامتعادل بودن پروانه خنک کن و شکستگی پره های آن باعت لرزش موتور خواهد شد. تعویض پروانه خنک کن راه حل ساده ای برای برطرف کردن این مشکل است.
- از دیگر دلایل لرزش موتور نصب نادرست یا مستحکم نبودن سازه نصب است. در این موارد بررسی و محکم کردن اتصالات نصب و همچنین تقویت سازه نصب از راه کار های موجود هستند.
7- دلیل عدم راه اندازی موتور چیست؟
- وجود اتصالات اشتباه، خرابی کابلشو یا سرسیم و سوختگی فیوز تغذیه میتواند دلیل عدم راه اندازی موتور باشد. به همین دلیل حتما باید اتصالات و فیوز را بررسی کنید.
- نویز و لرزش در الکتروموتورها میتواند ناشی از آسیب دیدن قطعات مکانیکی باشد. این موارد باید به دقت بررسی و در صورت آسیب قطعات تعویض گردند.
- وجود بار زیاد میتواند باعث زیر بار ماندن الکتروموتور و لرزش آن گردد که کاهش بار در این مورد راهکار مناسبی است.
- در بعضی موارد موتور راه اندازی شده اما در حین کار دائماً قطع و وصل میشود. در این صورت اتصال شل در خط منبع تغذیه، فیوزها و کنترل را بررسی کنید.
8- علل معمول خرابی الکتروموتورهای تکفاز خازن دار چیست؟
- در این موتور ها اگر زمان شتاب گیری موتور خیلی طولانی باشد موتور خواهند سوخت. برای جلوگیری از این مورد بررسی کنید که توان موتور برای بار خیلی کوچک نباشد. همچنین زمان شتابگیری را ثبت نمائید. اگر زمان شتاب بیش از 3 ثانیه باشد، ممکن است خازن راهانداز مشکل داشته باشد.
- راه اندازی مکرر و بیش از حد موتور باعث آسیب دیدن آن میشود. اگر موتور بیش از بیست بار در ساعت راه اندازی میشود، باید ملاحظات لازم را در نظر بگیرید.
- عواملی نظیر عدم قرارگیری ولتاژ ترمینال موتور در محدوده استاندارد و یا سرج ولتاژ در ورودی میتواند باعث آسیب موتور گردد. در چنین حالتی بررسی ولتاژ تغذیه و تهیه یک محافظ از آسیب احتمالی جلوگیری میکند.
عیبیابی در الکتروپمپ‌ها
1- دلیل عدم راه اندازی پمپ چیست؟
- وجود اتصالات اشتباه، خرابی سرسیم، سوختگی فیوز تغذیه و قطعی کابل میتواند دلیل عدم راه اندازی پمپ باشد. به همین دلیل ضروری‌ست که تمامی اتصالات را بررسی کنید.
- گیر کردن شفت، پروانه آب پخش کن یا بلبرینگ از دلایل عدم راهاندازی پمپ‌های آب خانگی است. برای بررسی این موضوع باید پمپ دمونتاژ شده و اقدامات لازم جهت تعمیر و یا تعویض صورت بگیرد.
- سوختن سیم پیچ استاتور یا خازن در عدم راه اندازی پمپ تآثیر به سزایی دارد. در این حالت باید اقدام به تعویض سیم پیچی و خازن نمود.
2- چرا پمپ کار میکند اما مکش آب وجود ندارد؟
- این مورد میتواند ناشی از عدم وجود آب در محفظه پمپ باشد. در این صورت لوله ورودی و محفظه پمپ را از آب پر کنید.
- پایین‌تر بودن سطح آب از شیر مکش یا شیر ورودی میتواند علت عدم مکش آب باشد. در این حالت ارتفاع نصب پمپ را تنظیم کنید.
- چنانچه در لوله مکش، هوا وجود داشته باشد، مکش آب در پمپ با اختلال صورت می‌گیرد. در این مورد لازم است آببندی لولههای ورودی و خروجی بررسی گردد.
- آسیبدیدگی آببندی مکانیکی و پروانه آب پخش کن از دیگر دلایل خطا ذکر شده محسوب میشود. در این موارد تعویض قطعه معیوب مشکل پمپ را برطرف میکند.
- اشتباه بودن جهت گردش موتور یکی دیگر از دلایل عدم مکش آب است. برای حل این مشکل در موتورهای سه فاز اتصالات دو فاز را جا به جا کنید و در موتورهای تکفاز سربندی را بررسی کرده و آن را مشابه راهنمای موجود تغییر دهید.
- چنانچه فیلتر ورودی در اثر رسوبات مسدود گردد یا آب در محفظه یا لولهها منجمد شود ممکن است مکش به درستی انجام نشود. برای حل این مشکل شیر ورودی را با زدودن رسوبات تمیز کنید. همچنین در صورت انجماد آب، پمپ را بعد از آب شدن یخ راهاندازی کنید.
3- چرا کلید حرارتی، پمپ را متوقف میکند؟
- اضافه بار موتور در اثر اصطکاک بیش از حد و در نتیجه جریان زیاد و گرمای ایجاد شده موجب عملکردن کلید حرارتی میشود. در این مورد موتور را باز کنید و اقدامات لازم برای جلوگیری از مکش مواد خارجی و کاهش را انجام دهید.
4- دلیل فشار خروجی ناکافی در پمپ چیست؟
- مسدود شدن لولهکشی و فیلتر ورودی یا محفظه پمپ با مواد خارجی میتواند از فشار خروجی پمپ بکاهد. در این مورد تمیز کردن لولهکشی، شیر یک‌طرفه یا محفظه پمپ به حل مشکل ایجاد شده کمک خواهد کرد.
- طول زیاد مسیر لولهکشی داخلی و وجود خمهای زیاد در ساختمان یکی از دلایل فشار خروجی ناکافی در پمپ ها است. برای این مورد یا باید از پمپ با دبی بیشتر استفاده کرد و در صورت حل نشدن این مشکل باید تا حد امکان مسیر لولهکشی ، تعداد خمها و اتصالات را کاهش داد.
- انتخاب پمپ با توان، هد و دبی نامناسب میتواند منجر به فشار خروجی ناکافی در پمپ گردد. در این مورد باید طبق پارامترهای متفاوت پمپ مناسب را برگزید
- چنانچه قطر لوله به درستی انتخاب نگردد پمپ فشار مناسب را نخواهد داشت. جهت رفع این مشکل باید قطر لوله متناسب با نیازمندیها و قطر ورودی و خروجی پمپ را با دقت انتخاب کرد.
نظرات کاربران